We use cookies to enhance your experience on our website. By clicking 'continue' or by continuing to use our website, you are agreeing to our use of cookies. You can change your cookie settings in your browser at any time.

Continue
Find out more
pain1 (s.xii1/3)

Browse the Dictionary

    Loading...

The form pen is a cross reference to the following entry:

pain1 (s.xii1/3)

paine,  pan,  payn,  payne,  pein,  peine,  pen,  peyn,  peyne; 
pl. panis  (paeyn  Lum Lais MS (D) 44v paien  Eluc 41.181 pays  Isabella Inventory 519)  
  FEW:  panis 7,543b Gdf:  pain 10,256c GdfC:  pain 7,39 TL: pain  DEAF:  pain  DMF:  pain  TLF:  pain  OED:  pain n.2  / pandemain n.  MED:  pain n.  / pain-demeine n.  DMLBS:  panis 2097b

s.

1culin.(loaf of) bread, food resulting from the baking of dough
( s.xii1/3; MS: s.xiiex )  Beivre la deit aprés son baing, Od ewe vive [e] senz pain  Lapid 238.1066
( MS: 1120-40 )  Tut te durai [...]: Lit ed ostel e pain e carn e vin  S Alexis1 225
( s.xiiiin; MS: s.xiii1 )  Pen li porterent al matin  S Edm Pass ANTS 1001
( s.xivin; MS: s.xiv1/3 )  De pestours qe sunt custumers qe vendunt peyne en lour mesouns  Dom Gip 202
( MS: 1419 )  tout manere des vitaille [...] come de payn, fourmage, poletrie  Lib Alb 260
theol.bread as a symbol of spiritual nourishment
( 1113-19; MS: s.xiiiin )  Ço est pains  (ms. Cum est paiens), Deus ço dit  (ms. ceo Deus dit), Si cum truvum escrit  (ms. en escrit); Ki de cel  (ms. celi) mangerat Ja [mais] faim nen avray  (ms. averat)  Comput 997
( MS: s.xiiiex )  e la grace del Saint Espirit est le pain par ki l'alme est sustenue en sa tresdelitose vie ki est Jesu Crist  A-N Piety 110
liturgicaleccl.the Host, the consecrated wafer used in Mass
( 1433 )  Item, ung autre plus petite boiste rounde a mettre le pain a chanter  Bedford Inventories B97
2(of materials such as salt, sugar, wax etc.) cake, loaf
( c.1240; MS: s.xiii3/4 )  Pernez la chauz e destemprez od miel cum paste e faites cum un pain e metez sur la tiule chaude  A-N Med i 72
( 1430 )  .j. coffin de peintepot, .j. pein de suchre  Port Bk studer 111
( 1485-1509 )  Item [...] le brocour avera pur brocage [...] Vermiloun pur le pain - .iiij. d.  TNA E163/9/21
3culin.pastry, mix of flour and water to form a paste and baked
( c.1305; MS: c.1330 )  Pus s'y font maunder le bon chapon en peyn (var. (O: s.xivm) paine), E [...] estaunchent lor feym  BOZ Char 269
4something of little value
( c.1136-65; MS: c.1200 )  ço saces tu: pries de putain Est avisunkes d'un sol pain  Salemon 4388
pain alis
culin.unleavened bread, made without a leavening agent
( MS: c.1250 )  panis azimus: pain aliz  TLL i 423.277
( MS: s.xiii2 )  Ne mangez nul pain alis ne trop dur ne trop poy quist  Pop Med 70.38
( 1266-1300; MS: c.1300 )  pain aliz et quanqu'est fait de paste sens leivain  Waterford busby 254.S54.16
pain azime
azime
pain beneit
liturgicaleccl.the Host, the consecrated wafer used in Mass
( c.1136-37; MS: s.xiiex )  Il aveit pris pain beneeit Le diemeine [dedevant]  GAIMAR1 6338
( s.xiiiex; MS: s.xiv1/3 )  pur pain benoit  Mir Just 199
pain besquit
culin.twice-baked, toasted bread
( s.xiiiin; MS: s.xiii2 )  La dame li porte a manger a plentez, payn besquid, ke mult estoit afamé  Boeve 1334
pain bis
bis1
pain blanc
1culin.white bread, white loaf made from finely milled flour
( c.1275; MS: c.1275 )  e deivent fere blanc pain e bien quit  Winchester2 34.37
( 1319 )  un blaunk payn et un bys payn  YBB Ed II xxv 30
( MS: s.xiv1 )  un blank payn, une bys payne  Nov Narr 335
2 name (used as a surname)
( 1184 )  Nigellus Blanpein  Family Names Plampin
( 1191 )  Henry Blancpain  Family Names Plampin
pain broié
culin.simnel, fine bread
( MS: c.1250 )  hic artocopus: pain broié ou pestor  TLL i 423.290
pain busté
culin.stale, spoiled bread
( MS: c.1250 )  panis vapidus: pain busté  TLL i 415
pain despensable
despensable
pain dimeine
dimeine1
pain (chescun) jur(nal
Bibl.theol.(in reference to Matthew 6:11) daily bread
( MS: 1155-60 )  Nostre pein chaskejurnel dune nus hoi  Camb Ps 287.4
( s.xiii2/4; MS: s.xiii2 )  nostre pain jornal (var. (A: s.xiiim) payn de chechun jur) donez nous huy  Mirour Egl (B) 47.14
pain leveiné
culin.leavened bread, made with a leavening agent
( MS: c.1250 )  panis fermentatus: peyn leveiné  TLL i 423.278
pain lombart
lombart
pain orgaz
orgaz
pain d'orge
orge
pain porcin
porcin
pain querant
painquerant
pain sacré
sacrer
pain seintefié
liturgicaleccl.the Host, the consecrated wafer used in Mass
( s.xii2; MS: s.xii3/3 )  le pain seintefied encuntre lei manjuns  Liv Reis1 43
pain de segle
culin.rye bread
( s.xii4/4; MS: s.xiii3/3 ) Deu pain de segle fet venir  Rom Fran2 239
( s.xiiiin; MS: s.xiii2/4 )  Curut mein mettre a sun panier; Un pein de segle hors sachat  S Jean ANTS 2625
( 1300; MS: s.xivin )  pernét pain de siegle tut chaud  A-N Med ii 154
pain de sucre
sucre1
pain tosté
toster
pain turte
turte1
esmie de pain
esmie
forneise panis
forneise
pain a tamis
tamis
pain de bren
culin.bran bread
( MS: s.xiii1 )  cum pane furfuro: hov pan de brin  TLL ii 99
( s.xiiiex; MS: 1307-15 )  si vus pain de bren ou de cendre mangissez  Ancren2 260.4
pain de cendres
culin.cinder bread
( s.xiiiex; MS: 1307-15 )  si vus pain de bren ou de cendre mangissez  Ancren2 260.4
pain (de) coket
coket2
pain (de) cucu
cucu
pain de(l) cucuel
cucuel
pain de furment
culin.wheat bread
( s.xiii2/4; MS: s.xiii3/4 )  Pregne l'en pain de forment et le mete l'en toster  A-N Med i 209
( 1330 )  remaunderunt au dist Henri la purveaunce de trois jours, ceo est a savoir .xviii. mil' paines de forment, et .xviii. mil' galons de cervaise, laquele purveaunce fut si enporri et enpiré qe [...] le dona a povres pur Dieu  Rot Parl1 ii 396
( MS: s.xv )  myez de pain de furment boylez ensemble  Five Med MSS 120. E34
pain de gastel
gastel
pain molet
culin.soft, white bread
( 1266-1300; MS: c.1300 )  beverages fait od miel, pain molet de la muele de froment, dormir mesurablement aprés mangier  Waterford busby 246.S43.13
pain de proposiciun
proposiciun
pain de simenel
culin.simnel, fine bread
( c.1292; MS: c.1300 )  Et voloms qe [...] le payn de symenel peyse meyns del gastel de .ij. simenel pur ceo qe il serra deus foiz quit  BRITT i 186
pain de trait
trait1
pain de vie
Bibl.titletheol.'Bread of Life', title of J.C. (cf. John 6:32-35)
( c.1270; MS: s.xiii4/4 )  Puis a prestre ordiner se fist [...] Issi ke par a parole Deu l'oie E le guster del pein de vie E le beivere angelin ensement [...] E[n] son quer cherité plus e plus De Deu crut  S Rich ANTS 824
( c.1275; MS: s.xiii4/4 )  Ke sun cors lur done, peyn de vye; Pur almes sauver  S Fran ANTS 5122
pain pur chevaus
horseszool.horse-bread (made from beans or peas)
( MS: 1419 )  qe nul hostiller peste payn pur chivalx en sa maisoun  Lib Alb 722
pain e ewe
bread and water, reduced rations (for the purpose of punishment or fasting)
( s.xiiiex; MS: 1307-15 )  se vus en pain e en eawe tote vostre vie jeunissez  Ancren2 260.6
( c.1350; MS: c.1350 )  La penaunce pur silence freynte est treis jours junir a payn et a ewe  A-N Rules 98
( 1376 )  [...] mander al proschein gaole, illoqes a demurer ovesqe payn et ewe tan qe [..]  Rot Parl1 ii 340
tosté de pain
tosté
quere pain
quere1
ne valer un pain
to be worthless
( s.xii3/3; MS: s.xiiim )  tut sun sermun ne valt un pain  S Gile1 2898

[hp]

See also:

gainpain1  painet  paneterie  panisel 
This is an AND2 Phase 4 (N-O/U-P-Q) entry. © 2013-17 The Anglo-Norman Dictionary. All rights reserved. Funded by the Arts and Humanities Research Council of the United Kingdom.
pen